Zoeken
  Home  |  Land  |  Japan  |  Sound of the Mountain: ingehouden pas de deux

Sound of the Mountain: ingehouden pas de deux

Mikio Naruse staat in de schaduw van de ‘grote drie’ van de klassieke Japanse cinema: Ozu, Mizoguchi en Kurosawa. Maar met het kleinood Sound of the MountainOorspronkelijke titel: Yama no oto(1954) solliciteert Naruse met sprekend gemak naar een plaats in de zon. In deze film praten de personages al wandelend, zoals vaak bij Naruse. Dergelijke walk and talk-scènes zijn waardevolle overgangsmomenten, cesuren van reflectie of intens contact. Shingo en zijn zoon Shuichi voeren onverbloemde wandelgesprekken over bedrog, minnaressen en abortus. Shuichi’s overspelige gedrag werpt licht op de tanende status van de familie in het naoorlogse Japan en verklaart de fragiele gemoedstoestand van zijn vrouw Kikuko.

Wat opvalt is het vrolijke schaduwspel van gebladerte op de rug van de flaneurs

We leren Kikuko en haar schoonvader kennen terwijl ze langs een pittoresk pad naar huis kuieren. Shingo’s fantasie over de gelijkenis tussen zonnebloemen en mannenhoofden brengt Kikuko aan het lachen. De oudere man en de jonge vrouw wisselen blikken van verstandhouding. Uit Kikuko’s mimiek spreekt bezorgdheid en diepe betrokkenheid. Door een bijzondere ingreep visualiseert Naruse de tedere affiniteit tussen de protagonisten: hij plaatst de camera plots achter hen en volgt hen langzaam van nabij. Het zonnebloemgesprek loopt door, maar wat opvalt is het vrolijke schaduwspel van gebladerte op de rug van de flaneurs. Hun speelse verbond contrasteert pijnlijk met de bloedarmoede van Kikuko’s huwelijk. Haar relatie met haar man wordt gekenschetst door wat ontbreekt: gedeelde wandelingen, kruisende blikken, wederzijds respect, dansende schaduwen.

De wandelscènes culmineren in een finale ontmoeting tussen Kikuko en Shingo. In de majestueuze eindsequentie voeren zij een ingehouden pas de deux op in het weidse Shinjukupark. In stilte wandelen ze naast elkaar. Heel even schorten ze een pijnlijk gesprek op, terwijl onbekommerde wandelaars voorbij slenteren. Wanneer Shingo alleen op een bank gaat zitten, onderbreekt hij hun synchrone beweging. Kale platanen werpen een netwerk van grillige schaduwen tussen hen. Het onafwendbare einde van Kikuko’s huwelijk komt ter sprake. Ze kan haar verdriet niet langer verbergen: haar boude keuze voor vrijheid luidt ook het afscheid in van haar schoonvader. Huilend houdt ze de hand voor de mond, dan voor het hele gezicht. De andere hand zoekt steun op Shingo’s bankje. Overvloedige emoties, die niet passen in een Japans park. Droefenis heeft lak aan etiquette. De liefde tussen Kikuko en Shingo was in se ondenkbaar. Ze kon enkel beleefd worden in de plooien van de dag, gedurende de lengte van een wandelgesprek. De schaduwen dansen niet meer, maar het unieke vergezicht breekt, heel misschien, de toekomst open.

FragmentEssayMikio NaruseBlu-ray & dvdReferentie
Sound of the Mountain. 1954. [Film] Directed by Mikio Naruse. Japan: Toho Company.
Sødtholt, Dag (2001, November). Sound of the Mountain: The Beauty of Pessimism. Senses of Cinema (17).

“If you have ever wondered what happened to the various Setsuko Hara characters from all those Ozu films after she was forced to trade her life as a daughter for a probably loveless marriage, Sound of the Mountain is the film for you.”

Jacoby, Alexander (2003, May). Naruse, Mikio. Senses of Cinema (26).

Russell, Catherine & Project Muse. (2008). The Cinema of Naruse Mikio Women and Japanese Modernity. Durham: Duke University Press.

Thrift, Matthew (2020, May 11). Mikio Naruse: 10 essential films. British Film Institute.

Sound of the Mountain is beschikbaar op dvd bij Eureka! Masters of Cinema via Amazon in een box met twee andere Naruse-klassiekers, Repast en Flowing. Uitverkocht, enkel nog te verkrijgen aan meerprijs.
Sound of the Mountain. 1954. [Film] Directed by Mikio Naruse. Japan: Toho Company.
  • Oorspronkelijke titel: Yama no oto
  1954  |  , Naruse, Japan  |  Tim Deschaumes