Zoeken
  Home  |  Regisseur  |  Bonello  |  L’Apollonide: een ongenadige binnenfilm

L’Apollonide: een ongenadige binnenfilm

Zo bekeken lijkt het een wat pikante plattelandsidylle. Een déjeuner sur l’herbe, waarbij de vrouwen in bekoorlijkheid wedijveren met de groene omgeving. Zoals in Manets beroemde schilderij gaat het om een samenspel van geklede en naakte figurenDaarmee plaatst dit beeld zich in een lange traditie van verwante representaties van picknicks en pastorale gelukzaligheid, waarin niet zelden naakte personages figureren., al betreft het hier een exclusief vrouwelijke aangelegenheid. Het gezelschap gekscheert, klimt in bomen en lacht uitbundig. Zoals schoolmeisjes delen ze plaagstoten uit door elkaars kleren te stelen. Er wordt naakt gezwommen in een meer. Het gevoel van vrijheid lijkt absoluut.

Het zeldzame buitentafereel accentueert in hoge mate een ongenadige binnenfilm

Maar niets is wat het lijkt want geen beeld is minder representatief voor Bertrand Bonello’s L’Apollonide – Souvenirs de la maison close (2011) dan dit bedrieglijk bucolische plaatje. Het gaat om gevangenen die gelucht worden, prostituees uit een Parijs’ luxebordeel die, als belles de nuit, het zonlicht zelden zien. Het zeldzame buitentafereel accentueert in hoge mate een ongenadige binnenfilm. Aan de hand van somptueuze ensceneringen en een hypnotiserende soundscape schildert Bonello een claustrofobisch universum dat buiten de tijd lijkt te staan. De dames in het maison close bevredigen vreemde voorkeuren: seks in een bad champagne, onbeweeglijk als een pop genomen worden of poseren als een geisha die doet alsof ze Japans spreekt. Een traag bewegende camera evoceert de repetitieve gang van zaken en het daarbij horende ennui. Het spel van verleiding in de salons, badkamerrituelen en intieme hygiëne komen gedetailleerd in beeld.

De nachtvlinders zijn op elkaar aangewezen om hun problemen te trotseren: zwangerschap, syfilis, verdovende middelen, vernederende medische onderzoeken en gewelddadige klanten. De wat kinderachtige spelletjes van gefortuneerde hoerenlopers uit de aristocratie en hoge burgerij lopen al eens uit de hand. Tijdens een bondagesessie wordt Madeleines mond met een mes verminkt door een vaste klant. Door het vreselijke litteken transformeert zij in la femme qui rit, een freak die voyeurs aantrekt. Om zo lang mogelijk geestelijk gezond te blijven zoeken de jonge sekswerkers steun bij elkaar als lotgenoten en smeden ze affectieve banden.

In wezen is L’Apollonide een gevangenisfilm. Net als gedetineerden fantaseren de vrouwen over ontsnappingsroutes. Behoren tot de mogelijkheden: trouwen met een gefortuneerde klant, het artificiële paradijs van opium of nog meer seksuele dwangarbeid om zonder schulden te kunnen vertrekken. De meeste pistes blijken ijdele hoop. Hoerenmadam Marie-France gedraagt zich als een cipier die soms vriendelijk oogt, maar haar meisjes voortdurend in de tang heeft. Zij laat niet na te beklemtonen dat slechts heel weinig mannen in het huwelijksbootje willen stappen met een prostituee. Zo ontneemt ze haar werkneemsters van meet af aan elk perspectief op vervroegde vrijlating. Als ze beseffen dat ze quasi levenslang hebben gekregen, kwijnen de vrouwen langzaam weg. Voor de kijker dreigt een zuurstoftekort door de verstikkende atmosfeer en de giftige schoonheid van een film die in meerdere opzichten herinneringen oproept aan zijn Taiwanese evenknie, Hou Hsiao-Hsiens Flowers of Shanghai.

FragmentBloedverwantEssayMaison closeBlu-ray & dvdStreamingReferentie
Flowers of Shanghai

Eerder verschenen als ‘Bloedverwant’ in magazine De Geus.

Sicinski, Michael (2011, November 30). The Limits of Tolerance – Desire and commerce in the cinema of Bertrand Bonello. Museum of the Moving Image/Moving Image Source.

Adler, Laure (1990). La vie quotidienne dans les maisons closes (1830-1930). Paris: Hachette/Fayard.

Authier, Catherine (2016, January). Les maisons closes. Histoire par l’image [en ligne].

Corbin, Alain (1978/1982/2015). Les filles de noce: misère sexuelle et prostitution au XIXe siècle. Paris: Aubier Montaigne/Flammarion.

Garcia Massagué, Monica (2012). Histoire des maisons closes. Paris: Les Éditions du Dauphin.

Les différents types de prostituées au XIXème siècle (Bron: Adler, ibid.)

L’Apollonide is uitgegeven op dvd bij O’Brother Distribution.
L’Apollonide is beschikbaar bij deze streamingdiensten.
L’Apollonide (Souvenirs de la maison close). 2011. [Film] Regisseur: Bertrand Bonello. Frankrijk: Les Films du Lendemain et al.
  2011  |  , Bonello, Frankrijk  |  Ive Verdoodt