Vijfentwintig minuten lang beweegt de camera niet. Gezichten komen en gaan. Van de kapper zien we alleen de vaardige handen. De korte camera-afstand en gitzwarte achtergrond vlakken de omgeving uit en roepen een beklemmende intimiteit op. De keuze voor zwart-wit helpt het gebeuren tot zijn naakte essentie te herleiden. Inwendig gemompel, monkellachjes, occasionele verzuchtingen en gênante stiltes bevolken de klankband. Frontaal gefilmd door de spiegel observeert een bejaarde man zijn transformatie. Zijn blik verraadt een mengeling van achterdocht en verwondering. Zal zijn nieuwe kapsel aan de verwachtingen voldoen?
De korte camera-afstand en gitzwarte achtergrond vlakken de omgeving uit en roepen een beklemmende intimiteit op
Door zo weinig van de buitenwereld te zien, belandt de kijker zelf in de kappersstoel. Daar lijkt het alsof ook hij gesoigneerd wordt. Hij voelt de haartjes in zijn nek overeind komen onder de tondeuse, ervaart de warme lucht van de haardroger en de kriebelingen onder de schort. Het kind in hem trekt gekke bekken naar de spiegel. Sommige klanten genieten zichtbaar van de meticuleuze behandeling. Anderen krimpen met neergeslagen ogen ineen. Wie van zelfhaat doordrongen is, ervaart de knipbeurt bij de kapper als een martelgang. Hij ziet iemand die hij niet wil zijn en wantrouwt zijn spiegelbeeld. Het liefst zou hij in een hoekje wegkruipen.
Wat hopen de gezichten in Menno Ottens Face to Face (2014) te worden? Rappers, rockers of voetballers? Apen zij een rolmodel na uit hun omgeving? Allemaal wensen ze zich een metamorfose van pop tot vlinder. Het moet anders en beter. Hoofdhaar knippen heeft uiteraard een praktische reden, maar kapsalons drijven bovenal op ijdelheid en eigenliefde. “Ik wil me weer een beetje mezelf voelen”, stelt een jonge vrouw als ze beslist om haar lange haar op te offeren voor een “lekker licht hoofd”.
Gaat het om oppervlakkige opsmuk of om de uiterlijke opmaat tot innerlijke groei? De innerlijke mens openbaart zich in elk geval bij de kapper in diens rol van hedendaagse biechtvader. “Het voorhoofd wordt steeds groter”, bekent de oudere, kalende man schijnbaar dapper. Zijn hinnikende lach legt zijn ziel bloot. Dan plooit zijn gelaat zich weer in berustende ernst. Hier zit een man die weet dat het beste voorbij is. Haarfijn kijkt hij de dood al in de ogen.
In Hoofdzaken krijgen kinderen een knipbeurt bij de Brabantse kapper Marko. In de kappersstoel vertellen zij hoe ze in het leven staan, wat hun kopzorgen zijn of waar ze juist heel blij van worden. Zo zien we niet alleen wat er óp hun hoofd gebeurt maar horen we vooral ook wat zich ín hun hoofden afspeelt.
